Dr. Lorimer Moseley, dr. John E. Sarno en Timo Hans. Hun combinatie van wetenschap, praktijkervaring en vernieuwende ideeën gaf mij inzicht in wat er écht in mijn lichaam gebeurde en bracht me terug naar een leven zonder pijn.
Dr. Lorimer Moseley, dr. John E. Sarno en Timo Hans. Hun combinatie van wetenschap, praktijkervaring en vernieuwende ideeën gaf mij inzicht in wat er écht in mijn lichaam gebeurde en bracht me terug naar een leven zonder pijn.
Introductie specialisten
De inspiratie voor onze aanpak tegen chronische (pijn)klachten
Lorimer Moseley is een Australische pijnwetenschapper, wereldwijd bekend om zijn baanbrekende werk op het gebied van chronische pijn en pijneducatie. Hij heeft een cruciale bijdrage geleverd aan ons begrip van pijn, en in het bijzonder de rol van het zenuwstelsel daarin.
Moseley liet zien dat pijn in de hersenen wordt gecreëerd – en dus niet per se het gevolg is van daadwerkelijke weefselschade. Het brein bepaalt of we pijn voelen, hoeveel pijn we voelen, en doet dat met één doel: bescherming.
Bij chronische pijn werkt dat beschermingsmechanisme niet altijd in ons voordeel. Je kunt het zien als een alarmsysteem dat te gevoelig is afgesteld: het gaat af, zelfs als er geen reëel gevaar is. In zulke gevallen is het nodig om dat systeem opnieuw te kalibreren – of met andere woorden: te herprogrammeren.
Dr. John E. Sarno was een Amerikaanse arts en een echte pionier in de behandeling van chronische pijn. Hij werd vooral bekend door zijn baanbrekende inzichten in mind-body pijn. Volgens Sarno is veel chronische pijn — zoals rugpijn, nek- en schouderklachten, fibromyalgie, hoofdpijn, darmklachten, tinitus (oorsuizen), maar ook pijn in heupen, knieën en andere gewrichten — niet het gevolg van fysieke schade of aandoeningen, maar van onbewuste emotionele stress.
Deze stress kan zich in het lichaam uiten als fysieke pijn. Niet omdat er iets stuk is, maar als een manier van het brein om diepere, verdrongen emoties of innerlijke conflicten te maskeren.
Sarno introduceerde hiervoor de term Tension Myoneural Syndrome (TMS) — een verklaring voor aanhoudende, vaak onverklaarbare klachten. Vaak krijgen mensen diagnoses zoals hernia, spinale stenose, artrose of scoliose, terwijl deze medische bevindingen de pijn niet volledig verklaren.
Opmerkelijk genoeg wist Sarno veel mensen te helpen die jarenlang met ogenschijnlijk ‘zware’ diagnoses rondliepen. Uiteindelijk bleek dat emotionele en psychologische factoren de échte oorzaak van hun klachten waren.
Met zijn aanpak heeft hij duizenden mensen geholpen hun pijn te begrijpen en uiteindelijk te overwinnen.
Timo Hans is een Nederlandse expert op het gebied van fysiotherapie, gezondheid en beweging. Hij is vooral bekend geworden door zijn werk waarin hij fysieke en mentale gezondheid integreert binnen behandeltrajecten.
Timo ontwikkelde het 6 Domeinen Model – een benadering die kijkt naar zes essentiële pijlers van gezondheid: stress, ademhaling, voeding, bewegen, slapen en immuunsysteem. Deze domeinen beïnvloeden elkaar voortdurend, en hebben stuk voor stuk een directe impact op onze algehele welzijn.
Ze kunnen elkaar versterken, maar ook uit balans brengen. Volgens Timo draait gezondheid om het vinden van evenwicht tussen al deze domeinen. Hoe dichter je leeft bij jouw persoonlijke setpoint, hoe meer energie je ervaart – en hoe minder klachten en ongemakken je zult hebben.
Echte verhalen, echte resultaten
Wat onze deelnemers zeggen, spreekt voor zich.
Essentiële inzichten
Inzichten die het mysterie van chronische pijn ontrafelen
Ons lichaam heeft geen pijnreceptoren, maar wel sensoren die reageren op druk, temperatuur en chemische stoffen. Deze sensoren sturen signalen via het centrale zenuwstelsel naar de hersenen. Daar worden deze signalen geïnterpreteerd in combinatie met informatie uit andere zintuigen (zien, horen, proeven en ruiken), eerdere ervaringen, emoties en context. De hersenen bepalen of er sprake is van gevaar, en of er dus pijn nodig is om ons te waarschuwen.
Pijn is een beschermingsmechanisme. Het is een alarmsignaal van het lichaam om ons te waarschuwen voor (verdere) schade en om herstel mogelijk te maken. In die zin dient pijn ons, hoe vervelend het ook kan voelen.
Bij chronische pijn werkt dit beschermingssysteem echter niet meer zoals het hoort. De hersenen blijven pijn produceren, ook al is er geen gevaar meer. Het alarmsysteem is dan overgevoelig geraakt, wat betekent dat het ons probeert te beschermen tegen iets dat er feitelijk niet (meer) is.
Toch richten veel behandelingen zich nog steeds op de plek waar de pijn gevoeld wordt – in mijn geval decennia lang mijn rug. Maar daar zit vaak niet de oorzaak van het probleem. Zoals pijnwetenschapper dr. Lorimer Moseley uitlegt: de pijn wordt niet gemaakt in het lichaam, maar in het brein. We zoeken dus — vooral bij chronische pijn — op de verkeerde plek. Wat we behandelden zijn de symptomen, niet de oorzaak.
Het centrale zenuwstelsel bestaat uit twee belangrijke takken: het animale (bewuste) en het autonome (onbewuste) zenuwstelsel. Het autonome zenuwstelsel regelt allerlei processen die automatisch verlopen, zoals zweetproductie, bloeddruk, hartslag, ademhaling en spijsvertering.
Dit autonome systeem is onderverdeeld in twee delen met tegengestelde functies:
Het orthosympathisch zenuwstelsel is de ‘actiestand’. Het wordt actief in situaties van inspanning of dreiging – ook wel bekend als de fight, flight or freeze-reactie. Hierbij versnellen onder andere je hartslag, ademhaling en bloeddruk.
Het parasympathisch zenuwstelsel is de ‘ruststand’. Het bevordert herstel en ontspanning, waarbij diezelfde lichaamsfuncties juist vertragen.
Bij een gezond lichaam zijn deze twee systemen in balans: actie en rust wisselen elkaar op natuurlijke wijze af. Maar bij mensen met chronische pijn is die balans vaak langdurig verstoord. Het lichaam blijft in de actiestand hangen, waardoor herstel nauwelijks plaatsvindt. De batterij raakt langzaam leeg. Het lichaam produceert voortdurend stresshormonen zoals adrenaline en cortisol. Daardoor voelen mensen zich van binnen vaak gejaagd, gespannen of onrustig.
Deze aanhoudende stress verhoogt de pijngevoeligheid, onderdrukt het immuunsysteem en kan uiteindelijk bijdragen aan het in stand houden van chronische pijn. Het brein ontvangt dan continue signalen die het interpreteert als een dreiging – en dus als pijn – zelfs wanneer er geen sprake meer is van daadwerkelijke lichamelijke schade.
De invloed van stress op ons autonome zenuwstelsel – en daarmee op chronische pijn – is veel groter dan we vaak beseffen. Bij stress denken we meestal aan externe factoren, zoals werkdruk of deadlines, financiële zorgen of relatieproblemen. Maar stress gaat veel dieper.
Ook (onbewuste) trauma’s, bepaalde persoonskenmerken en onderdrukte emoties kunnen een enorme impact hebben op je interne stressniveau. Je denkt misschien dat je niet veel stress ervaart, maar in je lichaam staan de alarmbellen wél constant op rood. Met andere woorden: je staat continu ‘aan’ – en je batterij raakt langzaam leeg.
Bij chronische pijn verschuift alle aandacht naar het elimineren van de pijn. Je raakt verstrikt in een vicieuze cirkel. Negatieve gedachten, emoties en overtuigingen worden telkens teruggekoppeld naar het oerbrein, dat deze signalen als een bedreiging interpreteert. Het gevolg? Een stressreactie in je lichaam: gespannen spieren, overgevoelige zenuwen – en dus pijn.
Maar het zijn niet alleen de emoties. Slechte slaap, weinig beweging, ongezonde voeding en de druk om alles perfect te doen: ook dát zijn stressoren voor je lichaam.
Zelf ontdekte ik dat ik voortdurend ‘aan’ stond. Mijn lichaam maakte continu kleine hoeveelheden adrenaline en cortisol aan – stoffen bedoeld om acuut te reageren op gevaar. Alleen... mijn lichaam bleef in die staat hangen, alsof er overal gevaar dreigde. En dat houd je niet vol.
Door de constante overprikkeling kreeg mijn lichaam geen moment van rust. De enorme rugpijn die ik voelde, was eigenlijk een noodsignaal – een sirene die zei: Help, ik trek dit niet meer.
Het Tension Myoneural Syndrome (TMS) is een verklaring voor lichamelijke klachten die geen duidelijke lichamelijke oorzaak hebben, maar wel degelijk echt gevoeld worden. Het idee achter TMS – ontwikkeld door dr. John E. Sarno – is dat onbewuste, onderdrukte emoties zoals woede, angst, schuld of verdriet fysieke symptomen kunnen veroorzaken, meestal in de vorm van chronische pijn, spierspanning, tintelingen of vermoeidheid. Volgens de TMS-theorie is dit een beschermingsmechanisme van het brein. In plaats van dat je geconfronteerd wordt met moeilijke of bedreigende emoties, stuurt je brein die spanning om in lichamelijke sensaties. De pijn is dus niet "tussen de oren", maar wel neurologisch gegenereerd als afleidingsstrategie.
Fysiologisch werkt dit als volgt:
Hoewel er vaak géén structurele schade is, voelt de pijn reëel en kan deze zelfs verergeren door angst of frustratie erover – wat het brein interpreteert als méér bedreiging, en zo de vicieuze cirkel in stand houdt.
Samengevat:
TMS is een neurologisch verdedigingsmechanisme waarbij het brein via lichamelijke pijn voorkomt dat je wordt geconfronteerd met emotionele pijn. De fysieke klachten zijn echt voelbaar, maar ontstaan dus door een combinatie van psychologische spanning en fysiologische stressreacties – niet door weefselschade of fysieke defecten.
Het 6-domeinenmodel van Timo Hans onderscheidt zes essentiële gebieden die samen je gezondheid bepalen:
Deze domeinen beïnvloeden elkaar continu – zowel positief als negatief. Is één domein uit balans, dan heeft dat vaak een negatieve impact op de andere. Andersom geldt ook: wanneer je één domein verbetert, heeft dat een positief effect op de rest.
Om je algehele gezondheid te verbeteren, is het belangrijk om te onderzoeken welke domeinen het meest uit balans zijn. Daar beginnen we mee. Door juist díe gebieden aan te pakken, ontstaat er vaak een kettingreactie van positieve verandering in de andere domeinen.
Zo herstel je niet alleen het evenwicht in je lichaam, maar werk je ook aan de onderliggende oorzaken van chronische klachten, in plaats van alleen aan symptoombestrijding.
Wil jij hier meer over te weten komen?
In de Online Masterclass ga ik dieper in hoe chronische rugklachten ontstaan en hoe ze op te lossen.